Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία της Μεσογειακής διατροφής. Εμείς το έχουμε λατρέψει τόσο για την υπέροχη γεύση του, όσο και για τις πολλαπλές θρεπτικές του ιδιότητες. Η αγαπημένη μας Διατροφολόγος Βαλεντίνα Κάντα μας εξηγεί αναλυτικά όλα τα ωφέλιμα συστατικά και τα θρεπτικά στοιχεία που προσφέρει στον οργανισμό μας το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο και τι διαφορά μπορεί να κάνει στην υγεία μας η ένταξή του στη διατροφή μας.
Αποτελεί το βασικότερο συστατικό της διατροφικής πυραμίδας στη Μεσογειακή Διατροφή
Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στο ελαιόλαδο όπως η βιταμίνη Ε, τα καροτενοειδή και οι φαινόλες, αποτελούν τα βασικά θρεπτικά στοιχεία που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών & στην προστασία του δέρματος από αυτές.
Μειώνει την κακή χοληστερόλη & τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοαγγειακών νοσημάτων
Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (κυρίως ελαϊκό οξύ) τα οποία μειώνουν τις λιποπρωτεϊνες χαμηλής πυκνότητας (LDL ή «κακή χοληστερόλη») & αυξάνουν τις λιποπρωτεϊνες υψηλής πυκνότητας (HDL ή «καλή χοληστερόλη») βοηθώντας στο καρδιαγγειακό σύστημα, καθώς επίσης και την πρόληψη σχηματισμού θρόμβων και συσσώρευσης αιμοπεταλίων, με αποτέλεσμα τη μικρότερη συχνότητα εμφάνισης καρδιοαγγειακών νοσημάτων. Επίσης μια διατροφή υψηλή σε μονοακόρεστα είναι ίσως προτιμότερη από μια συνολικά χαμηλού λίπους διατροφή όσον αφορά την λειτουργία των αρτηριών.
Μειώνει τον κίνδυνο δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας
Η συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας, η οποία σχηματίζεται από χοληστερίνη και άλλες ουσίες του αίματος, οδηγεί στην απόφραξη των αρτηριών και αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού. Η λήψη της βιταμίνης Ε μέσω των τροφών όπως το ελαιόλαδο εμποδίζει τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες. Τα αποτελέσματα δεν είναι όμως αντίστοιχα θετικά από τη λήψη συμπληρωμάτων της βιταμίνης Ε.
Μειώνει το μεταβολικό σύνδρομο & τον διαβήτη
Έχει φανεί ότι δίαιτες όπου άνω του 12% της συνολικής ενέργειας παρέχεται από μονοακόρεστα λιπαρά οξέα έχουν ευεργετικές επιδράσεις στο λιπώδη ιστό και την αρτηριακή πίεση, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση του Μεταβολικού Συνδρόμου. Παρόμοιες επιδράσεις έχουν παρατηρηθεί στον διαβήτη
Περιέχει Ω-3 λιπαρά
Τα Ω-3 βοηθούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και στη βελτίωση της μνήμης
Μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος στο δέρμα
Εκτός από τις αντιοξειδωτικές ουσίες, το ελαιόλαδο έχει ως κύριο συστατικό το σκουαλένιο, το οποίο μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος στο δέρμα.
Βοηθάει στην πέψη των θρεπτικών συστατικών
Το ελαιόλαδο παίζει ρόλο στην πέψη των τροφών. Συγκεκριμένα το λάδι ελιάς είναι το καλύτερο σε σχέση με όλα τ’ άλλα λάδια. Αν θεωρήσουμε την πεπτικότητα του λαδιού ίση με 100, η αντίστοιχη του ηλιέλαιου είναι 83, του αραχιδέλαιου 81 και του καλαμποκέλαιου 36.
Βοηθάει στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών
Προωθεί την απορρόφηση μεγαλύτερων ποσοτήτων θρεπτικών συστατικών (π.χ. ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου), τόσο από τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσο και από άλλα, όπως η πατάτα. Ιδιαίτερα το παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες μονοακόρεστων λιπαρών οξέων.
Μειώνει τη δυσκοιλιότητα
Το ελαιόλαδο είναι ένας ασφαλής τρόπος για να κινητοποιηθεί το έντερο. Η κατανάλωση μιας κουταλιάς της σούπας ελαιόλαδο με άδειο στομάχι το πρωί μπορεί να ανακουφίσει από συμπτώματα δυσκοιλιότητας σε υγιείς ενήλικες. Δεν συνίσταται όμως σε μωρά και παιδιά.
Μειώνει την πείνα
Επιστήμονες από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου (TUM) και το Πανεπιστήμιο της Βιέννης αναφέρουν ότι λίγο ελαιόλαδο σε κάθε φαγητό μπορεί να μας βοηθήσει να αδυνατίσουμε, διότι η μυρωδιά του διεγείρει το αίσθημα κορεσμού της πείνας και τελικά καταναλώνονται λιγότερες θερμίδες.
Ανώτερο θρεπτικά θεωρείται το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα παράγονται χωρίς καμία χημική επεξεργασία. Στην ουσία απλά συλλέγουμε τον «χυμό» από τον καρπό της ελιάς. Αντίθετα, τα απλά ελαιόλαδα περιλαμβάνουν και ελαιόλαδα τα οποία δεν ήταν ποιοτικά (π.χ. επειδή οι ελιές αποθηκεύτηκαν σε υψηλές θερμοκρασίες πριν την επεξεργασία τους) και τα οποία έχουν υποστεί χημική επεξεργασία για να βελτιωθούν. Με την επεξεργασία αυτή όμως χάνονται και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Στην αγορά, πάνω από το 50% της κατανάλωσης είναι μη παρθένα ελαιόλαδα. Η ποιότητα του ελαιόλαδου όμως επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως το στάδιο ανάπτυξης του καρπού κατά την επαφή του με παράσιτα, διάφορους μικροοργανισμούς, την υγρασία, το οξυγόνο, το έντονο φως, τη θερμοκρασία κλπ. Οπότε ο διαχωρισμός των ελαιόλαδων σε παρθένα, έξτρα παρθένα κλπ. έχει να κάνει με την περιεκτικότητα τους σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ και δεν αποτελεί μέτρο ποιότητας.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο είναι το πιο ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες μαγειρέματος όπως το τηγάνισμα
H πλούσια περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα οξέα και βιταμίνη E, το κάνει ιδιαιτέρως ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες, έως και 5 φορές περισσότερο από τα σπορέλαια. Δεύτερο σε καταλληλότητα είναι το «παρθένο» ελαιόλαδο. Τρίτο σε καταλληλότητα είναι το «ελαιόλαδο» που στη σύστασή του επιτρέπεται να έχει και ραφιναρισμένο πυρηνέλαιο σε ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 30%, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει αρκετά από τα μειονεκτήματα των σπορελαίων.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια, πως η κατανάλωση τόσο του ελαιόλαδου όσο και άλλων μορφών ελαίων, πλούσιων κυρίως σε μονοακόρεστα λιπαρά, θα πρέπει να γίνεται με μέτρο και όχι με υπερβολή.
Βαλεντίνα Καντά
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
kantamv@gmail.com